ممکن است یک حفره ی کوچک (پوسیدگی) در مینای دندان که قسمت لایه ی سخت خارجی دندان است ایجاد شود. البته ممکن است در ابتدا متوجه ی حفره و پوسیدگی ایجاد شده در دندان خود نباشد اما بعد از مدتی باعث درد می شود و اگر پیشرفت کند می تواند منجر به اقدام دندانپزشکی به نام درمان ریشه شود.
ایجاد حفره و پوسیدگی برای دندان یک مشکل رایج است که اکثر مردم آن را تجربه کرده اند. با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، می توان از آنها جلوگیری کرد.
علل پوسیدگی دندان
مینای دندان لایه ی نسبتاً ضخیمی است که از دندان محافظت می کند در واقع یک پوشش محافظ است. مواد تشکیل دهنده ی مینای دندان مواد معدنی از جمله کلسیم ها هستند که کریستالهای سختی را برای محافظت از رگ های خونی و اعصاب دندان ایجاد می کند. مینای دندان زنده نیست، بنابراین در صورت آسیب دیدن قادر به ترمیم خود نیز نیست.
و این می تواند برای مینای دندان که همیشه در معرض آسیب است مشکل ساز باشد. معمولا دهان جایی است که می تواند پر از انواع باکتری ها باشد که به صورت پلاک روی دندان ها جمع می شوند. مصرف غذاهای حاوی قند، باعث تولید باکتری ها می شوند که می توانند به مینای دندان آسیب بزنندسیآ و به مرور زمان حفره ها و پوسیدگی ها را در دندان بوجود آورند.
علائم و تشخیص حفره های دندان
حفره های دندان چون در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارند به همین دلیل تشخیص آنها دشوار است و می تواند دلیل مهم معاینات منظم دندانپزشکی هر شش ماه باشد. در معاینات و چکاپ منظم، دندانپزشک می تواند با بررسی دندان های شما ،معاینه و استفاده از اشعه ایکس ، حفره های اولیه را تشخیص دهد و درمان کند. هر چه قدر حفره ها و پوسیدگی ها عمیق تر شوند می توانند به رگ های خونی حساس و عصب های دندان برسند.
دقیقا در این زمان است که علائم مشخص می شوند. علائم حفره های ایجاد شده در دندان عبارتند از:
- دندان درد
- احساس درد هنگام جویدن غذا
- حساسیت دندان به دما، نوشیدنی های گرم و سرد
- تغییر رنگ دندان یا سوراخ قابل توجه
چه کسی پوسیدگی و حفره را تجربه می کند؟
معمولا اکثر افراد دچار پوسیدگی دندان می شوند. اما در افراد سن پایین یا افراد بالای ۵۰ سال بیشتر اتفاق می افتد.
کودکانی که از بطری شیر می خورند به این دلیل که دندان هایشان در طول شب در معرض کربوهیدرات و قند قرار می گیرد بیشتر در معرض خطر پوسیدگی دندان هستند.
افراد مسن هم در معرض خطر هستند چون بیشتر اوقات دچار فرسایش لثه می شوند. پسروی لثه ها باعث می شوند ریشه ی دندان در معرض آسیب قرار بگیرد و این می تواند ایجاد پوسیدگی را راحت تر کند.
سایر عوامل موثر در ایجاد حفره دندان
- دهان خشک. بزاق به از بین بردن آلودگی ها کمک می کند، بنابراین افرادی که به دلیل مشکلات خاص یا مصرف دارو بزاق کافی ندارند بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند.
- رفلاکس. اسیدی که از طریق رفلاکس وارد دهان می شود می تواند به مینای دندان آسیب برساند.
- اختلالات غذایی. اختلالات در غذا خوردن می تواند در تولید بزاق اثر گذار باشد و استفراغ مکرر می تواند اسید معده را وارد دهان کرده و مینای دندان را خراب کند.
جلوگیری از سوراخ شدن دندان
اگرچه پوسیدگی و ایجاد حفره ی دندان یک اتفاق رایج است اما راه هایی برای جلوگیری از ابتلا به این مشکل وجود دارد.
- دندان های خود را دو بار در روز به مدت دو دقیقه با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- نخ دندان
- از مصرف تنقلات و نوشیدنی های شیرین دوری کنید
- از پرخوری و تنقلات زیاد خودداری کنید تا دندان ها دائما در معرض اسیدهای ناشی از غذا قرار نگیرند.
- به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا بتواند پوسیدگی را در مراحل اولیه درمان کند.
درمان ها
درمان پوسیدگی و حفره ی دندان بستگی به زمان تشخیص آن دارد. هرچه زودتر متوجه آن شوید دندانپزشک درمان های راحت تری را ارائه می دهد مثل درمان های فلوراید که از آسیب بیشتر جلوگیری می کنند و باعث ترمیم مینای دندان می شود. اما معمولا پوسیدگی ها به درمان های دیگری نیاز دارند تا مطمئن شوید آسیب بیشتری به دندان وارد نمی کنند.
-
After -
Before
- پر کردن دندان. دندانپزشک مینای دندان آسیب دیده را به وسیله ی مته ی مخصوص می تراشد و با مواد مصنوعی پر می کند. این کار از آسیب بیشتر به دندان جلوگیری می کند، چون همان محافظت مینای دندان را برای دندان انجام می دهد.
- درمان ریشه. وقتی که پوسیدگی از مینای دندان به پالپ دندان (ماده ای که در مرکز دندان از رگ ها و عصب ها محافظت می کند) رسیده باشد به درمان ریشه نیازاست. در این روش دندانپزشک ریشه ی دندان را تمیز می کند و هرگونه پوسیدگی را از بین می برد. با توجه به میزان از دست رفته ی دندان ممکن است به صورت موقت دندان پر شود و بعداً پر کردن دائمی یا تاج انجام شود.
- کشیدن دندان. اگر پوسیدگی آسیب شدیدی به دندان وارد کرده باشد، ممکن است دندانپزشک تشخیص دهد که دندان باید کشیده شود. در این حالت، برای جایگزینی دندان کنده شده باید از ایمپلنت یا بریج برای جلوگیری از جابجایی دندان های دیگر استفاده کنید.
علامت هشدار دهنده ی اولیه برای پوسیدگی دندان
لکه های سفید یک علامت هشداردهنده ی اولیه ی پوسیدگی دندان هستند که روی دندان ظاهر می شوند. این لکه ها نقطه های هستند که مینای دندان مواد معدنی خود را از دست داده است.
در صورت مشاهده لکه های سفید، به ویژه در کودکان، بهتر است که با دندانپزشک در مورد نحوه ی جلوگیری از تبدیل لکه ها به پوسیدگی مشورت کنید.
انجام مراحل زیاد می تواند در مراحل اولیه ی پوسیدگی به شما کمک کند:
- مسواک زدن صحیح دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید. در مورد استفاده از دهانشویه فلوراید با پزشک خود مشورت کنید.
- کاهش مصرف شیرینی ها و تنقلات
- از خوردن و آشامیدن بعد از مسواک و قبل از خواب خودداری کنید.
- توجه به درزگیرهای دندان. یک لایه پلاستیکی نازک هستند که شیارهای دندان های آسیاب را می پوشاند و باعث می شود که ذرات غذا و پلاک غذا کمتر گیر بیفتد.
بنابراین بهتر است به علائم اولیه ی پوسیدگی دندان توجه کنید و اقدامات لازم جهت جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی را انجام دهید و مراجعات سالانه ی خود را نزد دندانپزشک رعایت کنید تا دچار مشکلات بزرگ دهان و دندان نشوید.