دکتر مانوشا امیری دندانپزشک متخصص ترمیمی و زیبایی برای معاینه و بررسی های لازم قبل از درمان های ترمیمی و زیبایی مثل انجام روکش لمینت دندان، روکش کامپوزیت دندان، روکش ایمپلنت، روکش های سرامیکی دندان و .. برای تشخیص بهتر و دقیق تر از تصاویر اشعه ایکس دندانپزشکی استفاده می کند.
اشعه ایکس ، تصاویری از آناتومی دندان ها و ساختارهای اطراف آن به طور دقیق و واضح ارائه می دهد. اطلاعات به دست آمده از اشعه ایکس کمک بسیار زیادی در جنبه های مختلف دندانپزشکی مانند پیشگیری، درمان و مدیریت بیماری های مربوط به دهان و دندان می کند. دندانپزشکان و متخصصین دندانپزشکی در زمینه های مختلف دندانپزشکی برای تشخیص و ارائه درمان مناسب مجبور به گرفتن اشعه ایکس از دهان و دندان بیمار می شوند.
شاید برای شما پیش آمده است که با مراجعه به دندانپزشک با گرفتن اشعه ایکس از دهان و دندانتان مواجه شده باشید اما قطعا بیشتر شما ها اطلاعات کافی در مورد چگونگی اثر اشعه ایکس و دلایل به کار گیری از آن را در روش های دندانپزشکی ارائه شده ندارید. بنابراین برای آگاهی بیشتر و رسیدن به پاسخ بعضی از سوالات احتمالی به مطالعه این مطلب مفید که تیم تخصصی ما در مرکز تخصصی ترمیمی و زیبایی مانوشا امیری تهیه کرده است بپردازید.
محتوای متن :
اولین سوالی که ممکن است برای هرکسی مطرح شود این است که اشعه ایکس دندان چگونه کار می کند؟
پرتوهای ایکس امواج الکترومغناطیسی که بر روی نوار نقره ای که لایه اشعه ایکس را می پوشاند تأثیر می گذارند. این امواج به صورت خیلی دقیق از بافت نرم عبور می کنند. البته اشعه ایکس می تواند از بافت های سخت مثل استخوان و دندان هم عبور کند. در تصاویر اشعه ایکس دندان ها به دلیل عبور کمتر اشعه ایکس بسیار روشن دیده می شوند. همچنین علائم پوسیدگی دندان ، عفونت و بیماری لثه ،تغییرات استخوان ها و رباط های نگه دارنده دندان در تصاویر اشعه ایکس منعکس می شود. روشن و واضح بودن ترمیم های دندانی (پر کننده ها ، تاج ها) در فیلم های اشعه ایکس به مواد ترمیم کننده استفاده شده بستگی دارد. تشعشات الکترومغناطیسی از بافت نرم عبور می کنند و به فیلم اشعه ایکس می رسانند و پوشش نقره ای روی فیلم را تیره می کند. اشعه ایکس در قسمت های عبور از بافت سخت تصاویر تیره تری را روی فیلم منعکس می کند. دندانپزشکان و متخصصین با بررسی و تحلیل تصاویر اشعه ایکس ، ضایعه مورد نظر را خیلی راحت و دقیق پیدا می کنند.
ممکن است شما تا به حال گرفتن عکس های رادیوگرافی با اشعه ایکس را تجربه نکرده باشید. برای برطرف شدن استرس و شناخت فرایند این فناوری پیشرفته اقدامات اولیه و پیش نیاز آن را معرفی می کنیم.
استفاده از این فناوری نیازی به آماده سازی خاصی ندارد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که حتما قبل از مراجعه مسواک بزنید تا محیط دهان تمیز باشد.
در مرحله ی اول دندانپزشک بیمار خود را روی یک صندلی در کنار دستگاه اشعه ایکس می نشاند. سپس با یک پیش بند سربی گردن و نیم تنه بیمار را می پوشاند. بعد از آن یک فریم پلاستیکی حاوی فیلم اشعه ایکس درون دهان بیمار قرار می دهد و از بیمار می خواهد که فیلم را با دندان هایش فشار دهد. در مرحله آخر دستگاه اشعه ایکس را در کنار دهان بیمار قرار می دهند و عمل تصویر برداری را به درستی و با دقت لازم انجام می دهد.
متخصص شما را در هر مرحله از انجام اشعه ایکس راهنمایی می کند. هنگام گرفتن تصاویر از اتاق خارج می شوند. به بیمار گفته می شود تا پایان ضبط تصاویر بی حرکت باشند و به این صورت عکس رادیوگرافی با استفاده از اشعه ایکس و برای انتخاب یک طرح درمان مناسب تهیه میشود.
کاربردهای مختلف اشعه ایکس در درمان های دندانپزشکی
کاربرد اشعه ایکس در تشخیص پوسیدگی دندان ها(Bitewing)
برای بررسی وجود حفره های بین دندانی معمولا دندانپزشکان از اشعه ایکس بایتوینگ استفاده می کنند. این نوع تصویربرداری با اشعه ایکس به دندانپزشک این امکان را می دهد تا قسمت هایی از دندان ها را که با معاینه چشمی ساده قابل تشخیص و دیده شدن نیستند مشاهده کنند ممکن است شما یکی از بیمارانی باشید که دچار پوسیدگی دندان شده اید. دندانپزشک معمولا برای تشخیص محل دقیق پوسیدگی موجود از تصاویر اشعه ایکس استفاده می کند و سپس درمان را شروع می کند.
گاهی برای نظارت بر رشد و تکامل درست دندان ها و ساختار دهانی فرد از اشعه ایکس استفاده می شود (Panoramic)
در این نوع از اشعه ایکس، دستگاه به دور سر می چرخد. دندانپزشک با استفاده از تصویر برداری اشعه ایکس موقعیت قرار گیری دندان ها درون لثه و ساختار فک فرد، بررسی دندانهای عقل و کاشت دندان را بررسی می کند. اگر تصاویر اشعه ایکس نشان دهنده بی نظمی یا دندان های نهفته باشد، دندانپزشک با استفاده از اطلاعات به دست آمده دوره درمان ارتودنسی را شروع می کند.
استفاده از اشعه ایکس توسط پریودنتیست ها برای نظارت بر تحلیل استخوان و پیشرفت بیماری لثه
همانطور که می دانید بیماری شدید لثه (بیماری پریودنتال) منجربه تحلیل استخوان و شل شدن دندان ها می شود. پریودنتیست (متخصص و جراح لثه) با استفاده از اشعه ایکس تصویری از وضعیت زیر خط لثه به دست می آورد. و با توجه به شدت بیماری درمان مناسب را برای بیمار خود ارائه می دهد.
تشخیص ناهنجاری های سطح اکلوزال (Occlusal)
دندانپزشکان از تصاویر اشعه ایکس برای تشخیص ناهنجاری سطح اکلوزال (همان سطحی است که با آن غذا را می جویم) استفاده می کنند. در این روش فک باید بسته باشد تا تشخیص داده شود که دندان های بالا و پایین به چه صورت روی هم قرار گرفته اند. همچنین این نوع اشعه ایکس می تواند ناهنجاری های فک و کام دهان را تشخیص دهد.
جمع بندی
اشعه ایکس دندانپزشکی شامل امواج و تششعات الکترو مغناسیطی می باشد، اما سطح آن آنقدر پایین است که هم برای کودکان و بزرگسالان بی خطر است. استفاده از اشعه ایکس دیجیتال که نیاز به فیلم اشعه ایکس ندارد بسیار کم خطر از اشعه ایکس های دیگر است. البته زنانی که باردار هستند باید از انواع اشعه ایکس خودداری کنند. اگر باردار هستید یا احتمال می دهید حتما به دندانپزشک خود بگویید، زیرا پرتودرمانی برای جنین در حال رشد خطرناک است.
دکتر مانوشا امیری بعد از بررسی تصاویر اشعه ایکس در صورت مشاهده ی مشکلاتی مانند حفره یا پوسیدگی دندان ، در مورد گزینه های درمانی آنها با بیمار خود صحبت می کند و در نهایت روش های درمانی مناسب با موقعیت بیمار را مثل (درمان کانال ریشه یا انجام روکش های لمینت یا تاج ها و…) به بهترین شکل ممکن ارائه می دهد.
بیشتر بخوانید: