شکستگی یا ترک خوردگی دندان می تواند باعث درد زیاد دندان شود. وقتی مینای دندان شکسته می شود پالپ داخلی دندان نمایان می شود. پالپ قسمتی است که از رگ های خونی دندان، عصب و بافت دندان تشکیل شده است و اگر آن قسمت ملتهب یا عفونی شود، می تواند درد آزاردهنده ای بوجود آورد. در این مقاله روش های درمان و کنترل درد شکستگی یا ترک خوردگی دندان را بررسی می کنیم. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید تا پایان مقاله همراه باشید.
محتوای متن :
کمکهای اولیه برای شکستگی دندان
دندانی که شکسته یا ترک خورده نیاز به معاینه ی دندانپزشک دارد. دندانپزشک دندان را بررسی و درمان و از آسیب بیشتر جلوگیری می کند. اگر بر اثر شکستگی و ترک دچار درد زیادی شده باشید به احتمال زیاد آسیب به عاج دندان رسیده است. عاج دندان بافت زیر مینای دندان است پالپ دندان درون آن قرار دارد.
در صورت شکستگی دندان چه باید کرد؟
اگر دندانتان شکست یا ترک خورد یا دچار لب پریدگی شد کارهای زیر را انجام دهید.
- تکه های شکسته شده را جمع کنید و به دندانپزشک خود نشان دهید. البته دندانپزشک نمی تواند تکه ها را دوباره به دندان وصل کند، اما می تواند مشخص کند که آیا قسمت شکسته شده مینای دندان یا یک پر کننده قدیمی بوده است.
- اگر درد و خونریزی زیادی داشته باشید، یک مقدار از گاز یا پارچه ی تمیز را به آرامی با دندانتان فشار دهید.
- در اسرع وقت حتما به دندانپزشک مراجعه کنید حتی اگر احساس درد نداشته باشید. معمولا بیشتر وقت ها مراکز اورژانس دندانپزشکی در مواقع ضروری باز هستند.
در صورت شکستگی دندان چه کارهایی نکنید؟
در فاصله ی زمانی که به دندانپزشک مراجعه کنید بهتر است از انجام کارهایی که درد را شدید می کند اجتناب کنید.
- غذا یا نوشیدنی های بسیار گرم یا سرد نخورید: ممکن است دمای زیاد باعث شدت درد در شکستگی یا ترک خوردگی دندان ها شود.
- غذاها و نوشیدنی های قندی نخورید: شکر ممکن است لایه ی داخلی دندان را که بیرون زده است تحریک کند.
- غذاها و نوشیدنی های اسیدی نخورید: سرکه، مرکبات و گوجه فرنگی ممکن است عصب دندان را تحریک کند.
- غذاهای سفت و سخت نخورید: آجیل، آب نبات سفت یا سایر غذاهای سفت می تواند به دندان آسیب برساند. اگر دندان فقط ترک خورده است، از جویدن با همان دندان تا زمان ترمیم آن خودداری کنید.
این اقدامات موقتی هستند و فقط دندانپزشک یا یک متخصص می تواند عصب آسیب دیده ی دندان را ترمیم کند.
علت درد دندان شکسته
همان‌طور که اشاره شد، دندان‌ها به دلایل مختلفی ازجمله پوسیدگی در سنین بالا، جویدن مواد سخت، تصادف و ضربه‌های قوی ممکن است شکسته شوند. بهتر است بدانید که ترک خوردن دندان‌های جلویی معمولاً درد کمتری دارد، درحالی‌که دندان‌های آسیاب و ترک‌هایی که به ریشه نزدیک‌تر هستند، درد بیشتری خواهند داشت.
درواقع دلیل اصلی درد دندان شکسته، نمایان شدن پالپ داخلی و آسیب به آن پس از شکستگی مینای دندان است. پالپ شامل رگ‌های خونی و اعصاب دندان بوده که با آسیب این بخش، درد شدیدی ایجاد می‌شود. این درد با تغییرات ناگهانی دما، خوردن مواد اسیدی یا شیرین و سایر محرک‌ها افزایش می‌یابد.
درد ریشه دندان شکسته
وقتی ریشه دندان ترک می‌خورد یا می‌شکند، بافت پالپ ممکن است در معرض باکتری‌ها و عفونت‌های مختلف قرار گیرد که منجر به التهاب و درد شدید می‌شود. این درد معمولاً با حساسیت به مواد مختلف و دما تشدید می‌یابد. التهاب پالپ می‌تواند به عفونت‌های شدیدتری منجر گردد که اگر درمان درد دندان شکسته به‌موقع انجام نشود، ممکن است به درمان ریشه یا حتی کشیدن دندان بی انجامد.
تسکین درد دندان
درمان های موقتی تا زمانی که به دندانپزشک مراجعه نکردید می توانند تا حدی تسکین دهنده ی درد باشند.
- از داروهای مسکن بدون نسخه مثل ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید. آسپرین می تواند باعث لخته شدن خون شود پس باید از مصرف آن خودداری کنید چون در صورت نیاز به درمان ریشه، ممکن است مشکل ساز شود.
- استفاده از نخ دندان بعد از غذا خوردن. هرگونه ذرات غذا و پلاک را از بین دندان شکسته و اطراف آن برطرف می کند. پلاک نوار چسبناکی است که حاوی باکتری است و در بین دندان ها تشکیل می شود. با احتیاط این کار را انجام دهید تا روی دندان آسیب دیده فشار وارد نشود.
- از روغن میخک (اوژنول) استفاده کنید. روغن میخک را می توانید در بیشتر فروشگاه های مواد غذایی گیاهی پیدا کنید. یک ماده ی بی حسی طبیعی است که بیشتر از یک قرن است که در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. یک مقدار پنبه را در روغن خیس کنید، روغن اضافه را از پنبه بگیرید سپس پنبه را به مدت ۱۰ ثانیه روی دندان آسیب دیده نگه دارید. از خوردن روغن خودداری کنید.
- از داروی بی حسی مثل بنزوکائین یا لیدوکائین استفاده کنید، که به راحتی در بیشتر داروخانه ها در دسترس است.
- سر خود را بالا نگه دارید. التهاب عصب باعث درد شدید و ضربان دار می شود که بسیار دردناک است. بالا نگه داشتن سر ممکن است تا حدودی فشار را کاهش دهد.
- دو تا سه بار در روز آب نمک قر قره کنید. آب نمک به عنوان یک ضد عفونی کننده برای از بین بردن باکتری ها از قسمت آلوده عمل می کند.
درمان درد دندان شکسته
شکستگی دندان زمانی رخ می‌دهد که ترک کوچکی روی تاج دندان ایجاد می‌شود. دلایل متعددی ازجمله دندان‌قروچه یا فشار زیاد بر دندان‌ها، جویدن مواد سخت مانند پوست گردو و آسیب‌های ناشی از تصادفات، باعث بروز این مشکل می‌شوند. در نظر داشته باشید که درمان درد دندان شکسته فقط باید توسط دندانپزشک متبحر انجام گیرد.
در دندان آسیب‌دیده، درد معمولاً هنگام غذا خوردن و بعدازآن احساس می‌شود که به این حالت سندرم دندان ترک‌خورده می‌گویند و شدت درد به محل و اندازه ترک بستگی دارد.
درمان تخصصی
متخصص و دندانپزشک بعد از معاینه و بررسی دندان مناسب ترین راه درمان را ارائه می دهد. درمان به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- نوع دندان (کودک یا بزرگسال)
- مرحله ی رشد دندان
- چگونگی آسیب دندان
در صورتی که دردی وجود نداشته باشد، ممکن است دندانپزشک آسیب آن را شبیه یک پر کردن ترمیم کند.
اگر شکستگی بزرگ باشد ممکن است نیاز به استفاده از تاج دندان باشد که همان روکش دندان است که یک دندان تو خالی از جنس فلز یا پرسلن است که دندان شکسته یا ترک خورده را می پوشاند.
دندانی که ترک خورده یا شکسته شده دردناک می شود، معمولا نیاز به درمان پالپ دندان وجود دارد.
پالپ دندان مرکز دندان است و تا انتهای ریشه دندان گسترش می یابد. پالپ درطی رشد دندان اهمیت دارد، اما بعد از رشد و بلوغ کامل دندان می تواند بدون آن زنده بماند.
درمان پالپ دندان یا آسیب های عصبی دندان را درمان ریشه می نامند.
جلوگیری
وقتی یک دندان شکسته و ترک خورده می شود بیمار تمایلی به نگه داشتن آن به همان صورت ندارد.
از شایع ترین عوامل شکستگی دندان آگاه باشید و از انجام آنها جلوگیری کنید:
- جویدن و گاز زدن غذاهای سفت مانند آجیل و آب نبات های سفت
- گاز زدن اجسام سخت مثل سر خودکار یا مداد
- ساختار شکننده دندان ناشی از درمان ریشه
- ترمیم های قدیمی (مانند پرکردگی یا روکش) که شروع به جدا شدن از ساختار دندان کرده اند
- دندان قروچه و فشار دادن دندان ها روی هم (محافظ شب می تواند کمک کند)
- ضربه به صورت و دهان
نکات مهم در دندان شکسته
هنگامی‌که دندان شما دچار شکستگی یا ترک می‌شود، پیش از مراجعه به دندانپزشک بهتر است برخی نکات را رعایت کنید تا وضعیت دندان بدتر نشود.
نبایدهای دندان شکسته:
- اجتناب از خوردن غذاهای سفت
- عدم استفاده از غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
- عدم مصرف نوشیدنی‌های اسیدی و گازدار
- خودداری از مصرف غذاها و خوراکی‌های سفت
بایدهای دندان شکسته:
هنگام درد یا خونریزی ناحیه شکسته شده، یک پارچه استریل شده را روی دندان خود فشار دهید.
پس از شکستن دندان، تکه‌های آن را نگه دارید و به دندانپزشک خود نشان دهید تا او بتواند تشخیص دهد که آیا شکستگی ناشی از شکستن تاج دندان است و یا پرکننده‌های قدیمی دندان.
درمان‌های تخصصی دندان شکسته
برای درمان درد دندان شکسته باید به دندانپزشک مراجعه کنید، زیرا روش‌های خانگی موقت هستند و مشکلات را به‌طور کامل رفع نمی‌کنند. دندانپزشک متخصص ریشه می‌تواند به شما کمک کند تا شکستگی‌ها به‌طور دائمی ترمیم شوند. برخی روش‌های استفاده شده در درمان درد دندان شکسته عبارت‌اند از:
- درمان کانال ریشه: اگر پالپ دندان آسیب دیده باشد، درمان کانال ریشه ضروری است تا از عفونت جلوگیری کرده و دندان حفظ شود. در غیر این صورت، دندان باید کشیده شود.
- تاج دندان: این روکش‌ها که از فلزات، رزین کامپوزیت و سرامیک ساخته می‌شوند، روی دندان آسیب‌دیده قرار گرفته و قسمت خالی ناشی از شکستگی را پر می‌کنند و ظاهر دندان را بهبود می‌بخشند. این روش برای دندان‌هایی که نیاز به کشیدن ندارند مناسب است.
- کشیدن دندان: درصورتی‌که ترک به زیر خط لثه رسیده باشد، دندانپزشک دندان را می‌کشد. سپس می‌توان از بهترین کامپوزیت دندان در تهران برای جایگزینی دندان استفاده کرد. درمان ریشه دندان می‌تواند از پیشرفت شکستگی و آسیب بیشتر جلوگیری کند و در نتیجه درد را کاهش دهد.
برای درمان درد دندان شکسته، به دکتر مانوشا امیری مراجعه کنید تا با تجربه گسترده و استفاده از به‌روزترین فناوری‌های دندانپزشکی، نسبت به تشخیص و درمان مشکلات دندان شما اقدام نماید.
خلاصه ی مطلب
در صورت شکستگی، خرد شدگی یا ترک خوردگی دندان در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر درد شدیدی داشته باشید ممکن است دندانپزشک در همان روز یا روز بعد به شما وقت درمان دهد.
تا زمانی که به پزشک مراجعه کنید می توانید از مسکن، شستشوی آب نمک یا ژل بی حسی استفاده کنید. برای جلوگیری از زیاد شدن درد از خوردن غذاها و نوشیدنی های خیلی گرم و سرد، شیرین یا اسیدی خودداری کنید. تا زمان درمان شدن دندان سعی کنید روی دندان آسیب دیده فشار نیاورید.
درمان شکستگی دندان به وسعت آسیب و درد ناشی از آن بستگی دارد. یک ترک کوچک ممکن است با یک پر کردن ترمیم شود، در حالی که شکستگی بزرگتر ممکن است به تاج یا سرپوش نیاز داشته باشد.
اگر دندان خیلی درد داشته باشد احتمالا به درمان کانال ریشه نیاز است و دندانپزشک بعد از معاینه درمان مناسب را برای بیمار ارائه می دهد.