درمان انواع ترک دندان

دندان ها می توانند در اثر جویدن غذاهای سفت، دندان قروچه و حتی با افزایش سن (افراد بالای ۴۰ سال) به طور طبیعی دچار ترک دندان و لب پریدگی شوند. درنتیجه این یک مشکل رایج است که ممکن است برای هر کسی در طول زندگی پیش بیاید.

گاهی وقتها ترک دندان ممکن است منجر به شکستن و در نهایت از بین رفتن دندان ها شود و در بعضی موارد هم به صورت سطحی بوده و با کمترین هزینه و بدون درد درمان خواهد شد.

ترک دندان زمانی رخ می‌دهد که ساختار دندان به دلایل مختلفی آسیب ببیند. این حالت که به سندرم دندان ترک‌خورده (CTS) معروف است که گاهی به‌صورت ترک‌های ریز و بی‌ضرر بوده و در برخی موارد به شکستن و از دست رفتن کامل دندان منجر می‌شود.

ترک‌های دندان می‌توانند در لایه بیرونی یا حتی در لایه‌های عمیق‌تر ظاهر شوند. به همین دلیل، شدت درد ناشی از آن می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد. وقتی ترک به ریشه و عصب دندان برسد، درد شدیدتری ایجاد خواهد شد.

دکتر مانوشا امیری متخصص ترمیمی و زیبایی دندان در مرکز تخصصی ترمیمی و زیبایی در تهران روش های درمانی مختلفی برای ترمیم شکستگی دندان های بیماران خود پیشنهاد می دهد. انجام روکش لمینت دندان، روکش کامپوزیت دندان، روکش سرامیکی دندان و همچنین روش های دیگری مثل باندیگ دندان و غیره در این مرکز همراه با یک نتیجه فوق العاده عالی و رضایت بخش ارائه می شود.

همچنین توصیه دکتر مانوشا امیری به خانم های باردار این است که در زمان بارداری و شیردهی خیلی زیاد به تغذیه و سلامت دندان های خود اهمیت دهند چون کمبود کلسیم یکی از عوامل موثر در ترک و شکستگی دندان محسوب می شود.

ما در این مطلب انواع مختلف ترک دندان و همچنین عوامل موثر در به وجود آمدن آنها و روش های درمانی موجود را مورد بررسی قرار می دهیم.

عوامل ایجاد ترک دندان

• فشار ناشی از دندان قروچه
• پرکردگی های بزرگ و مکرر
• جویدن یا گاز گرفتن غذاهای سفت مانند یخ، آجیل یا آب نبات سفت
• ضربات وارد شده به دهان، مانند تصادف، آسیب ورزشی، افتادن یا مشت خوردن
• تغییرات ناگهانی درجه حرارت در دهان مثل، خوردن نوشیدنی های داغ و سرد پشت هم
• افزایش سن، بالای ۴۰ یا ۵۰ سال

علائم ترک دندان

برخی بیماری‌های لثه و پوسیدگی‌های قدیمی درمان‌نشده نیز می‌تواند به ترک دندان بی انجامد. دلایل دیگری که می‌توانند باعث ترک‌خوردگی دندان‌ها، به‌ویژه دندان‌های آسیاب شوند عبارت‌اند از:

• نوشیدن مایعات بسیار سرد و گرم
• افزایش سن و کاهش استقامت دندان‌ها
• فشار و سایش بیش‌ازحد دندان‌ها به یکدیگر
• گاز گرفتن اشیاء غیرخوراکی و مواد غذایی سخت
• وارد شدن ضربه به دندان‌ها بر اثر تصادف یا ورزش‌های سنگین

انواع ترک دندان 

ترک مویی یا کریز لاین: ترک‌های بسیار ریزی که روی مینای دندان بوجود میایند. خط های عمودی به رنگ سفید یا زرد که بر روی دندان ها دیده می شوند. این ترک ها بیشتر در دندان های جلویی ایجاد می شوند. فشار زیاد ناشی از جویدن غذاهای سفت می تواند این ترک های مویی را ایجاد کنند. کریز لاین تقریبا هیچ دردی ندارد و به راحتی درمان می شوند.

ترک کاسپ:  این نوع ترک معمولاً در اطراف دندان های پرکرده و سطح جونده دندان ایجاد می شود و چون به پالپ دندان (مرکز نرم دندان که در آن اعصاب، بافت همبند و رگ‌های خونی قرار دارند) نمی رسد درد زیادی به همراه ندارد. دندانی که دارای یک ترک عمودی است که هنوز به خط لثه نرسیده است، به راحتی قابل کنترل و درمان است. اگر ترک به خط لثه برسد، ممکن است آن دندان نیاز به کشیده شدن داشته باشد. درمان به موقع شانس حفظ دندان را افزایش می دهد. ترک یا شکستگی کاسپ در سطح جونده دندان رخ می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، شکستن تخمه آفتابگردان یا آجیل‌های دیگر با دندان جلویی ممکن است باعث ایجاد ترک دندان کاسپ شود. این عارضه معمولاً در عرض چند روز پیشرفت کرده و منجر به جدا شدن گوشه‌ای از دندان می‌شوند.

شکاف دندان: این ترک از سطح دندان تا زیر خط لثه حرکت می کند. در واقع دندان به دو قسمت تقسیم می شود. این ترک به دلیل وسعت آن بعید است که راه نجات دندان وجود داشته باشد.

شکستگی عمودی ریشه: این ترک از زیر خط لثه شروع شده و به سمت بالا حرکت می کند. معمولا بدون علائم است، مگر اینکه دندان عفونی شود که در بیشتر موارد دندان باید کشیده شود.

• ترک عمودی: این آسیب معمولاً روی دندان‌های جلویی ایجاد شده و ممکن است لکه‌های زرد یا قهوه‌ای اطراف آن‌ها ظاهر شود.
• ترک مورب ریشه: در قسمت زیرین دندان، جایی که در لثه پنهان است، این آسیب‌ها ایجاد شده و معمولاً تنها راه درمان آن‌ها کشیدن دندان است.
• ترک عمودی عمیق: اگر ترک‌های سطحی درمان نشوند، ممکن است عمیق‌تر شده و به ریشه دندان برسند. این حالت حادترین مشکل دندان محسوب می‌شود.

ممکن است بعضی از دندان های ترک خورده علائمی نداشته باشند اما گاهی وقت ها پیش میاید که دندان ترک خورده از خود علائمی بروز می دهد.

گاهی ترک های یک دندان ترک خورده در مراحل اولیه آن قدر ریز و ظریف است که با چشم دیده نمی شود اما موارد زیر را مشاهده می کنید:

• احساس درد در هنگام جویدن یا گاز گرفتن
• حساس شدن به گرما، سرما یا شیرینی
• درد های گاه بی گاه و ادامه دار
• لثه های متورم در اطراف دندان آسیب دیده

اگر دچار این علائم شده اید بهتر است در اسرع وقت به دنبال درمان آن نزد یک دندانپزشک متخصص باشید چون در غیر اینصورت در آینده ای نه چندان دور دچار درد شدید و عفونت غیرقابل تحمل در دهان و دندان می شوید. ممکن است در ناحیه ی گردن شاهد ورم و درد شوید.

چگونه از ترک‌خوردگی جلوگیری کنیم

با رعایت چند نکته مهم، می‌توانید از ترک دندان جلوگیری کنید:

• از نوشیدن مایعات بسیار سرد و گرم در فاصله زمانی کوتاه خودداری کنید.
• مصرف لبنیات به تقویت دندان‌ها کمک می‌کند و آن‌ها را مقاوم‌تر می‌سازد.
• اشیای سفت را با دندان باز نکنید و از دندان به‌عنوان ابزار استفاده نکنید.
• از شوخی‌های خطرناک که ممکن است به دندان آسیب برساند، خودداری کنید.
• دندان‌قروچه در خواب می‌تواند به دندان‌ها آسیب بزند؛ از محافظ دندان استفاده کنید.
• هنگام کار یا ورزش‌های حرفه‌ای از محافظ دندان استفاده کنید تا از ضربه جلوگیری شود.
• از مصرف غذاهای سفت و غیرضروری مانند ته‌دیگ و گاز زدن مواد غذایی سخت مثل ذرت و سیب پرهیز کنید.

تشخیص ترک خوردگی دندان

• در مورد سابقه دندانپزشکی و سوالاتی از قبیل عادت به داشتن دندان قروچه و جویدن غذاهای سفت با بیمار صحبت می کند
• معاینه ی چشمی انجام می دهد.ممکن است نیاز به استفاده از لنز ذره بین برای دیدن ترک های ریز داشته باشد.
• از یک رنگ دندان مخصوص استفاده می شود که می تواند ترک روی دندان را برجسته کند.
• التهاب لثه ها را بررسی می کنند این کار در شناسایی ترک های عمودی که باعث التهاب لثه می شود موثر است.
• اشعه ایکس نمی تواند ترکهای دندان را نشان دهد، اما می تواند آسیب پالپ که نشان دهنده وجود ترک است را شناسایی کند .

درمان ترک دندان

دندانپزشک برای ارائه درمان مناسب دندان های ترک خورده به مقدار ترک، محل ایجاد آن و علائم آن و همچنین پیشرفت آن در خط لثه توجه می کند.

ترک مویی یا کریز لاین دندان بدون هیچ گونه درد و به راحتی توسط متخصص ترمیمی و زیبایی دندانپزشکی درمان می شود. اگر به دنبال درمان آن نروید به مرور زمان دندان ها بد رنگ و بد بو می شوند. روش های درمانی مناسب برای این نوع از ترک استفاده از باندینگ و تاج و روکش لمینت یا روکش کامپوزیت و … می باشد.

• باندینگ

دندانپزشک متخصص ترمیمی و زیبایی از یک رزین پلاستیکی برای پر کردن ترک استفاده می کند و ظاهر و عملکرد آن را بازیابی می کند.

• تاج و روکش دندان

دندان آسیب دیده را با استفاده از تاج یا روکش دندان که معمولاً از مواد پرسلن یا سرامیک ساخته می شود می پوشانند. برای انجام انواع روکش ها و تاج ابتدا مقداری از مینای دندان تراشیده می شود، سپس انتخاب رنگ روکش نزدیک به رنگ طبیعی دندان و قالب گیری را برای ساختن روکش و تاج در لابراتوار دندانپزشکی انجام می دهند.

درمان ترک های عمیق تر دندان

در بیشتر موارد ترک های دندانی با استفاده از روش باندینگ و روکش درمان می شوند. روکش ها باعث محافظت و زیبایی بیشتر دندان ها می شوند. اگر سطح جونده دندان دچار شکستگی یا لب پریدگی شود متخصص با مواد مخصوص آن قسمت را ترمیم می کند (باندینگ) و روکشی برای محافظت از دندان بر روی آن قرار می دهد، اما اگر ترک دندان خیلی عمیق تر باشد و تا نزدیک خط لثه پیشرفت کرده باشد روش درمانی ارائه شده سخت تر و دردناک تر می باشد.

• عصب کشی

زمانی که ترک دندان پیشرفت کرده و به پالپ دندان رسیده باشد، دندانپزشک متخصص ترمیمی ، درمان کانال ریشه را برای برداشتن پالپ آسیب دیده و بازگرداندن سلامت دندان تجویز می کند. این روش درمانی می تواند از عفونت یا ضعیف شدن بیشتر دندان جلوگیری کند.

• کشیدن دندان

اگر خیلی دیر متوجه ترک خوردگی دندان شوید و به موقع دنبال درمان آن نباشید ممکن است ترک به زیر لثه و به ریشه سرایت کند. در این شرایط درمان بی فایده می شود و هیچ راه حلی برای درمان وجود ندارد جز اینکه کشیده شود. کشیدن دندان ترک خورده بسیار دردناک می باشد. اگر دندان دچار عفونت شده باشد قبل از کشیدن باید عفونت آن برطرف شود.

در ادامه چگونگی پیشگیری از ترک خوردگی را بررسی می کنیم:

• دندان های سالم و قوی خیلی کمتر در معرض ترک خوردگی قرار می گیرند. بنابراین رعایت بهداشت دهان و دندان خیلی مهم است.دو بار مسواک در روز و استفاده از نخ دندان و مراجعه ی روتین سالانه به دندانپزشک.
• سعی کنید از جویدن غذاهای خیلی سفت خودداری کنید.
• در زمان تمرینات ورزشی فیزیکی و در صورت عادت به داشتن دندان قروچه همیشه از محافظ دهان استفاده کنید.

بنابر این در صورت اولین علائم ترک خوردگی سعی کنید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.

درمان خانگی ترک دندان

اگر به دندان‌پزشک دسترسی ندارید، می‌توانید از درمان‌های خانگی زیر استفاده کنید:

• شستشوی دهان با آب گرم
• مصرف مسکن‌های بدون نسخه برای کاهش درد
• قرار دادن کمپرس یخ روی گونه در صورت تورم
• اعمال فشار با چای کیسه‌ای یا گاز برای کنترل خونریزی
• استفاده از محلول نمکی یا شیر برای دندان‌های ترک‌خورده یا شکسته
• از مسواک زدن دندان آسیب‌دیده قبل از مراجعه به دندان‌پزشک خودداری کنید.

اگر این درمان‌های خانگی مؤثر نبودند، باید به دنبال یک کلینیک دندانپزشکی تخصصی باشید. برای این مشکل و همچنین درمان‌های ترمیمی دندان شکسته مانند انواع ونیرها و ایمپلنت و بریج، می‌توانید به کلینیک دندانپزشکی دکتر مانوشا امیری مراجعه کنید. این مرکز تخصصی با استفاده از بروزترین تجهیزات، آماده است تا در هر زمان تمامی مشکلات دهان و دندان شما را برطرف نماید.

بیشتر بخوانید:

• ۱۱ راه برای سالم نگه داشتن دندان ها – قسمت دوم
• مشکلات روکش دندان چیست؟ | عمر روکش دندان چقدر است؟
• عوارض پوسیدگی و خرابی دندان